به هوای

هوایی تازه

۱ از نخستین شماره ی «وزن دنیا» به دنبال آن بودیم که این نشریه جایگاهی باشد برای معرفی نام های کمتر آشنا و استعدادهای شعر نسل جوان تر. یکی از بحث های داغ اتاق فکر و جلسات تحریریه ی وزن دنیا این بود که با چه راهکاری میتوان بخش شعر مجله را غنی تر کرد و آن را بدل به ظرفیتی کرد برای دیده شدن چهره های تازه نفس شعر امروز ایران و مرور آثارشان. حالا در هشتمین منزل از مسیرمان بر آن شده ایم که بخشی تازه به مجله بیفزاییم و آن آرزوی اولیه را تا حدی به حقیقت نزدیک کنیم. چنین است که از این شماره بخش ثابت «هوای تازه» را در مجله خواهیم داشت که بر اساس امتیاز شعرهایی که در هر شماره به دستمان میرسد، آثار شاعری که بیشترین امتیاز را کسب کرده است، مورد تحلیل دقیق تری قرار میدهیم و از خود شاعر نیز می خواهیم بیشتر خودش را به خوانندگان مجله معرفی کند. توضیحات تکمیلی سازوکار این بخش در ابتدای آن آمده است؛ اما برای تأکید بیشتر باید یادآوری کنیم که قضاوت ما فقط محدود به اشعاری است که در آن شماره به دستمان رسیده و شاعران کهنه کارتر و پیشکسوت و تثبیت شده را طبیعتاً بیرون از این فاز رقابتی قرار میدهیم که شبهه ی جسارت و رقابت نابرابر کمتر به کارمان وارد شود. امیدواریم از شماره ی آتی شورای شعر کلاسیک مجله هم در این بخش فعال شود و هر بار به معرفی دو شاعر منتخب بپردازیم. فرصتی مغتنم است که قدردانی کنم از سعدی گلبیانی که مشاوره ی بخش شعر مجله را دو شماره ای هست که پذیرفته و بدون کمک های ارزشمندش این ایده عملی نمیشد. البته که این تنها یکی از راهکارهایی است که توانسته ایم عملی کنیم و در ادامه راهمان به دنبال شیوه های نوتر و گسترده تر و جدیتر نیز خواهیم بود. نهایت آرزوی ما این است که شعر نسل جوان در محاق نماند و توانایی ها و پیشنهادهای خود را به شکلی محترم پیش روی مخاطبان مجله قرار دهد و از این طریق علیه رکود نظری و عملی و اقتصادی شعر امروز ایران حرکت کند. تغییر دیگری که عجالتاً در بخش «کارگاه وزن دنیا» ایجاد کرده ایم این است که دیگر مشاوره و راهکاری به دوستانی که شعر فرستاده اند ارائه نمی کنیم، مگر عزیزان خودشان خواهان مشورت و راهنمایی و اظهار نظر ما باشند. به این ترتیب این بخش هم عمدتا به انتشار شعرهایی اختصاص خواهد یافت که در بررسی های ما کیفیت مطلوب برای درج در مجله را داشته اند.

۲ بد نیست که بپردازیم به یک مسئله مهم که قدری هم حاشیه ساز است و کم لطفی برخی دوستان را شامل حال ما کرده است؛ آن هم مسئله ی انتخاب یا عدم انتخاب شعرهای یک شاعر است. خدمت شما عارضم که دوستانی بوده اند که گلایه کرده اند از منتشر نشدن شعرشان در مجله و چند تنی هم از این میان گلایه را به دشنام و درشت گویی آمیخته اند. اما مسئله بسیار ساده و مشخص است؛ وقتی مجله شعرهایی از دوستان می گیرد طبیعتاً تضمینی برای انتشار آنها نمیتواند بدهد، مگر اینکه در بررسی های شورای شعر وزن دنیا آثارشان حداقل امتیاز لازم را کسب کند و در این بین تنها استثناها همان است که در بند پیش ذکر کردم؛ یعنی شاعران تثبیت شده و پیشکسوت. در غیر این صورت خواه ناخواه ما هم سلیقه و معیارهایی داریم و درعین حال محدودیت صفحه و مسائل ممیزی هم که بر کسی پوشیده نیست. بنابراین ناچاریم دست به انتخاب بزنیم و بهترین ها را از منظر خودمان منتشر کنیم. وقتی هم کسی اثرش را به دست ما می دهد لابد فرض بر این است که تا حدی روند کار و کیفیت مجله و معیارهای ما را قبول دارد. اگر نه که آدم کارش را دست نشریهای که از بیخ قبولش ندارد نمیدهد! پس گلایه ها به جای خود و جایزالخطا بودن ما هم به جای خود. اما خصومت و حذف و لابی خاصی در کار نیست. ممکن است همان شعری را که ما رد میکنیم، نشریهای دیگر روی سرش بگذارد یا حتی تمام جوایز جهان نصیبش شود. نوش جانش. هر نشریه و نهادی سیاستهای خودش را دارد.

۳ جا دارد یادی کنیم از نصرتالله نوحیان(نوح) شاعر مهاجر و کهنه کار اهل سمنان که چند روز پیش از انتشار این شماره در غربت چشم از جهان فروبست. نوح در سال ۱۳۱۰ به دنیا آمد و طی هفت دهه فعالیت مستمرش در عرصه ی شعر، شش مجموعه منتشر کرد. در کنار کار شاعری، او در طنزپردازی، ادبیات کلاسیک و ادبیات فلکلور سمنان هم صاحب نظر بود و کارهایی چون تصحیح دیوان رفعت سمنانی، تذکره ی شاعران سمنان، تحلیلی بر آثار یغمای جندقی و گردآوری و ویرایش آثار محمدعلی افراشته-که نوح کار مطبوعاتی اش را در کنار او آغاز کرده بود- از یادگارهای ارزشمندی است که این شاعر و روزنامه نگار و منتقد به ادبیات ما هدیه کرده است.

۴ حالا که در بند نخست این مقال بحث از قدردانی است می خواهم از این فرصت استفاده کنم و به چند تن از عزیزانی که طی عمر یک ساله مجله همکاری ویژه ای با ما داشتند و مطالب و ایده ها و همفکری هایشان را از ما دریغ نکردند دست مریزادی بگویم. در صدر همه عنایت سمیعی عزیز که تقریباً در تمام شماره ها و پرونده ها فکری و عملی به ما یاری رسانده و بسیار مدیون و ممنونش هستیم. در کنار او باید یاد کنم از علی باباچاهی، حافظ موسوی، کامیار عابدی، مریم حسین زاده، رضا حیرانی، محمد آزرم، شهریار وقفیپور، علی ثباتی، آتفه چهارمحالیان و فرشاد سنبل دل که هر بار دست یاری به سمتشان دراز کردیم، در حد توان و حوصله شان درخواستمان را بی پاسخ نگذاشتند. از لطف انجمن ایران معاصر هم بسیار ممنونیم که چندی پیش در فضای مجازی مجالی فراهم کرد تا مستقیم و بی واسطه با اهالی شعر ارتباطی داشته باشیم و روند و کارنامه وزن دنیا را توضیح دهیم و تبیین کنیم. جدا از این عزیزان، ممنون رئوف عاشوری عزیز هم هستیم که خاصه در شماره های ابتدایی مجله به عنوان دبیر تحریریه زحمت زیادی کشید و حالا هم البته این زحمت بر دوش سجاد گودرزی است. خلاصه که از تمام دوستانی که مقطعی یا مداوم به ما یاری میدهند سپاسگزاریم و قدردان همگیشان هستیم

 علی مسعودی نیا