۱ از نخستین شماره‌ی «وزن دنیا» به دنبال آن بودیم که این نشریه جایگاهی باشد برای معرفی نامهای کمتر آشنا و استعدادهای شعر نسل جوانتر. یکی از بحثهای داغ اتاق فکر و جلسات تحریریه‌ی وزن دنیا این بود که با چه راهکاری میتوان بخش شعر مجله را غنی‌تر کرد و آن را بدل به ظرفیتی کرد برای دیده‌شدن چهره‌های تازه‌نفس شعر امروز ایران و مرور آثارشان. حالا در هشتمین منزل از مسیرمان بر آن شدهایم که بخشی تازه به مجله بیفزاییم و آن آرزوی اولیه را تا حدی به حقیقت نزدیک کنیم. چنین است که از این شماره بخش ثابت «هوای تازه» را در مجله خواهیم داشت که بر اساس امتیاز شعرهایی که در هر شماره به دستمان میرسد، آثار شاعری که بیشترین امتیاز را کسب کرده است، مورد تحلیل دقیقتری قرار میدهیم و از خود شاعر نیز میخواهیم بیشتر خودش را به خوانندگان مجله معرفی کند. توضیحات تکمیلی سازوکار این بخش در ابتدای آن آمده است؛ اما برای تأکید بیشتر باید یادآوری کنیم که قضاوت ما فقط محدود به اشعاری است که در آن شماره به دستمان رسیده و شاعران کهنه‌کارتر و پیشکسوت و تثبیت‌شده را طبیعتاً بیرون از این فاز رقابتی قرار میدهیم که شبهه‌ی جسارت و رقابت نابرابر کمتر به کارمان وارد شود. امیدواریم از شماره‌ی آتی شورای شعر کلاسیک مجله هم در این بخش فعال شود و هر بار به معرفی دو شاعر منتخب بپردازیم. فرصتی مغتنم است که قدردانی کنم از سعدی گلبیانی که مشاوره‌ی بخش شعر مجله را دو شماره‌ای هست که پذیرفته و بدون کمکهای ارزشمندش این ایده عملی نمیشد. البته که این تنها یکی از راهکارهایی است که توانسته‌ایم عملی کنیم و در ادامه راهمان به دنبال شیوههای نوتر و گسترده‌تر و جدی‌تر نیز خواهیم بود. نهایت آرزوی ما این است که شعر نسل جوان در محاق نماند و تواناییها و پیشنهادهای خود را به شکلی محترم پیش روی مخاطبان مجله قرار دهد و از این طریق علیه رکود نظری و عملی و اقتصادی شعر امروز ایران حرکت کند. تغییر دیگری که عجالتاً در بخش «کارگاه وزن دنیا» ایجاد کرده‌ایم این است که دیگر مشاوره و راهکاری به دوستانی که شعر فرستاده‌اند ارائه نمی‌کنیم، مگر عزیزان خودشان خواهان مشورت و راهنمایی و اظهار نظر ما باشند. به این ترتیب این بخش هم عمدتا به انتشار شعرهایی اختصاص خواهد یافت که در بررسی‌های ما کیفیت مطلوب برای درج در مجله را داشته‌اند.

 

۲ بد نیست که بپردازیم به یک مسئله مهم که قدری هم حاشیه‌ساز است و کم‌لطفی برخی دوستان را شامل حال ما کرده است؛ آن هم مسئله‌ی انتخاب یا عدم انتخاب شعرهای یک شاعر است. خدمت شما عارضم که دوستانی بودهاند که گلایه کرده‌اند از منتشر نشدن شعرشان در مجله و چند تنی هم از این میان گلایه را به دشنام و درشت‌گویی آمیخته‌اند. اما مسئله بسیار ساده و مشخص است؛ وقتی مجله شعرهایی از دوستان میگیرد طبیعتاً تضمینی برای انتشار آنها نمیتواند بدهد، مگر اینکه در بررسی‌های شورای شعر وزن دنیا آثارشان حداقل امتیاز لازم را کسب کند و در این بین تنها استثناها همان است که در بند پیش ذکر کردم؛ یعنی شاعران تثبیت شده و پیشکسوت. در غیر این صورت خواه‌ناخواه ما هم سلیقه و معیارهایی داریم و در عین‌حال محدودیت صفحه و مسائل ممیزی هم که بر کسی پوشیده نیست. بنابراین ناچاریم دست به انتخاب بزنیم و بهترین‌ها را از منظر خودمان منتشر کنیم. وقتی هم کسی اثرش را به دست ما می‌دهد لابد فرض بر این است که تا حدی روند کار و کیفیت مجله و معیارهای ما را قبول دارد. اگر نه که آدم کارش را دست نشریهای که از بیخ قبولش ندارد نمی‌دهد! پس گلایه‌ها به جای خود و جایزالخطا بودن ما هم به جای خود. اما خصومت و حذف و لابی خاصی در کار نیست. ممکن است همان شعری را که ما رد میکنیم، نشریهای دیگر روی سرش بگذارد یا حتی تمام جوایز جهان نصیبش شود. نوش جانش. هر نشریه و نهادی سیاستهای خودش را دارد.

 

۳ جا دارد یادی کنیم از نصرتالله نوحیان(نوح) شاعر مهاجر و کهنه‌کار اهل سمنان که چند روز پیش از انتشار این شماره در غربت چشم از جهان فروبست. نوح در سال ۱۳۱۰ به دنیا آمد و طی هفت دهه فعالیت مستمرش در عرصه‌ی شعر، شش مجموعه منتشر کرد. در کنار کار شاعری، او در طنزپردازی، ادبیات کلاسیک و ادبیات فلکلور سمنان هم صاحب‌نظر بود و کارهایی چون تصحیح دیوان رفعت سمنانی، تذکره‌ی شاعران سمنان، تحلیلی بر آثار یغمای جندقی و گردآوری و ویرایش آثار محمدعلی افراشته-که نوح کار مطبوعاتیاش را در کنار او آغاز کرده بود- از یادگارهای ارزشمندی است که این شاعر و روزنامه‌نگار و منتقد به ادبیات ما هدیه کرده است.

 

۴ حالا که در بند نخست این مقال بحث از قدردانی است میخواهم از این فرصت استفاده کنم و به چند تن از عزیزانی که طی عمر یکساله مجله همکاری ویژهای با ما داشتند و مطالب و ایده‌ها و همفکری‌هایشان را از ما دریغ نکردند دستمریزادی بگویم. در صدر همه عنایت سمیعی عزیز که تقریباً در تمام شماره‌ها و پرونده‌ها فکری و عملی به ما یاری رسانده و بسیار مدیون و ممنونش هستیم. در کنار او باید یاد کنم از علی باباچاهی، حافظ موسوی، کامیار عابدی، مریم حسین‌زاده، رضا حیرانی، محمد آزرم، شهریار وقفی‌پور، علی ثباتی، آتفه چهارمحالیان و فرشاد سنبلدل که هر بار دست یاری به سمتشان دراز کردیم، در حد توان و حوصله‌شان درخواستمان را بی‌پاسخ نگذاشتند. از لطف انجمن ایران معاصر هم بسیار ممنونیم که چندی پیش در فضای مجازی مجالی فراهم کرد تا مستقیم و بی‌واسطه با اهالی شعر ارتباطی داشته باشیم و روند و کارنامه وزن دنیا را توضیح دهیم و تبیین کنیم. جدا از این عزیزان، ممنون رئوف عاشوری عزیز هم هستیم که خاصه در شماره‌های ابتدایی مجله به عنوان دبیر تحریریه زحمت زیادی کشید و حالا هم البته این زحمت بر دوش سجاد گودرزی است. خلاصه که از تمام دوستانی که مقطعی یا مداوم به ما یاری می‌دهند سپاسگزاریم و قدردان همگیشان هستیم.

به هوای هوایی تازه

۱ از نخستین شماره‌ی «وزن دنیا» به دنبال آن بودیم که این نشریه جایگاهی باشد برای معرفی نامهای کمتر آشنا و استعدادهای شعر نسل جوانتر. یکی از بحثهای داغ اتاق فکر و جلسات تحریریه‌ی وزن دنیا این بود که با چه راهکاری میتوان بخش شعر مجله را غنی‌تر کرد و آن را بدل به ظرفیتی کرد برای دیده‌شدن چهره‌های تازه‌نفس شعر امروز ایران و مرور آثارشان. حالا در هشتمین منزل از مسیرمان بر آن شدهایم که بخشی تازه به مجله بیفزاییم و آن آرزوی اولیه را تا حدی به حقیقت نزدیک کنیم. چنین است که از این شماره بخش ثابت «هوای تازه» را در مجله خواهیم داشت که بر اساس امتیاز شعرهایی که در هر شماره به دستمان میرسد، آثار شاعری که بیشترین امتیاز را کسب کرده است، مورد تحلیل دقیقتری قرار میدهیم و از خود شاعر نیز میخواهیم بیشتر خودش را به خوانندگان مجله معرفی کند. توضیحات تکمیلی سازوکار این بخش در ابتدای آن آمده است؛ اما برای تأکید بیشتر باید یادآوری کنیم که قضاوت ما فقط محدود به اشعاری است که در آن شماره به دستمان رسیده و شاعران کهنه‌کارتر و پیشکسوت و تثبیت‌شده را طبیعتاً بیرون از این فاز رقابتی قرار میدهیم که شبهه‌ی جسارت و رقابت نابرابر کمتر به کارمان وارد شود. امیدواریم از شماره‌ی آتی شورای شعر کلاسیک مجله هم در این بخش فعال شود و هر بار به معرفی دو شاعر منتخب بپردازیم. فرصتی مغتنم است که قدردانی کنم از سعدی گلبیانی که مشاوره‌ی بخش شعر مجله را دو شماره‌ای هست که پذیرفته و بدون کمکهای ارزشمندش این ایده عملی نمیشد. البته که این تنها یکی از راهکارهایی است که توانسته‌ایم عملی کنیم و در ادامه راهمان به دنبال شیوههای نوتر و گسترده‌تر و جدی‌تر نیز خواهیم بود. نهایت آرزوی ما این است که شعر نسل جوان در محاق نماند و تواناییها و پیشنهادهای خود را به شکلی محترم پیش روی مخاطبان مجله قرار دهد و از این طریق علیه رکود نظری و عملی و اقتصادی شعر امروز ایران حرکت کند. تغییر دیگری که عجالتاً در بخش «کارگاه وزن دنیا» ایجاد کرده‌ایم این است که دیگر مشاوره و راهکاری به دوستانی که شعر فرستاده‌اند ارائه نمی‌کنیم، مگر عزیزان خودشان خواهان مشورت و راهنمایی و اظهار نظر ما باشند. به این ترتیب این بخش هم عمدتا به انتشار شعرهایی اختصاص خواهد یافت که در بررسی‌های ما کیفیت مطلوب برای درج در مجله را داشته‌اند.

 

۲ بد نیست که بپردازیم به یک مسئله مهم که قدری هم حاشیه‌ساز است و کم‌لطفی برخی دوستان را شامل حال ما کرده است؛ آن هم مسئله‌ی انتخاب یا عدم انتخاب شعرهای یک شاعر است. خدمت شما عارضم که دوستانی بودهاند که گلایه کرده‌اند از منتشر نشدن شعرشان در مجله و چند تنی هم از این میان گلایه را به دشنام و درشت‌گویی آمیخته‌اند. اما مسئله بسیار ساده و مشخص است؛ وقتی مجله شعرهایی از دوستان میگیرد طبیعتاً تضمینی برای انتشار آنها نمیتواند بدهد، مگر اینکه در بررسی‌های شورای شعر وزن دنیا آثارشان حداقل امتیاز لازم را کسب کند و در این بین تنها استثناها همان است که در بند پیش ذکر کردم؛ یعنی شاعران تثبیت شده و پیشکسوت. در غیر این صورت خواه‌ناخواه ما هم سلیقه و معیارهایی داریم و در عین‌حال محدودیت صفحه و مسائل ممیزی هم که بر کسی پوشیده نیست. بنابراین ناچاریم دست به انتخاب بزنیم و بهترین‌ها را از منظر خودمان منتشر کنیم. وقتی هم کسی اثرش را به دست ما می‌دهد لابد فرض بر این است که تا حدی روند کار و کیفیت مجله و معیارهای ما را قبول دارد. اگر نه که آدم کارش را دست نشریهای که از بیخ قبولش ندارد نمی‌دهد! پس گلایه‌ها به جای خود و جایزالخطا بودن ما هم به جای خود. اما خصومت و حذف و لابی خاصی در کار نیست. ممکن است همان شعری را که ما رد میکنیم، نشریهای دیگر روی سرش بگذارد یا حتی تمام جوایز جهان نصیبش شود. نوش جانش. هر نشریه و نهادی سیاستهای خودش را دارد.

 

۳ جا دارد یادی کنیم از نصرتالله نوحیان(نوح) شاعر مهاجر و کهنه‌کار اهل سمنان که چند روز پیش از انتشار این شماره در غربت چشم از جهان فروبست. نوح در سال ۱۳۱۰ به دنیا آمد و طی هفت دهه فعالیت مستمرش در عرصه‌ی شعر، شش مجموعه منتشر کرد. در کنار کار شاعری، او در طنزپردازی، ادبیات کلاسیک و ادبیات فلکلور سمنان هم صاحب‌نظر بود و کارهایی چون تصحیح دیوان رفعت سمنانی، تذکره‌ی شاعران سمنان، تحلیلی بر آثار یغمای جندقی و گردآوری و ویرایش آثار محمدعلی افراشته-که نوح کار مطبوعاتیاش را در کنار او آغاز کرده بود- از یادگارهای ارزشمندی است که این شاعر و روزنامه‌نگار و منتقد به ادبیات ما هدیه کرده است.

 

۴ حالا که در بند نخست این مقال بحث از قدردانی است میخواهم از این فرصت استفاده کنم و به چند تن از عزیزانی که طی عمر یکساله مجله همکاری ویژهای با ما داشتند و مطالب و ایده‌ها و همفکری‌هایشان را از ما دریغ نکردند دستمریزادی بگویم. در صدر همه عنایت سمیعی عزیز که تقریباً در تمام شماره‌ها و پرونده‌ها فکری و عملی به ما یاری رسانده و بسیار مدیون و ممنونش هستیم. در کنار او باید یاد کنم از علی باباچاهی، حافظ موسوی، کامیار عابدی، مریم حسین‌زاده، رضا حیرانی، محمد آزرم، شهریار وقفی‌پور، علی ثباتی، آتفه چهارمحالیان و فرشاد سنبلدل که هر بار دست یاری به سمتشان دراز کردیم، در حد توان و حوصله‌شان درخواستمان را بی‌پاسخ نگذاشتند. از لطف انجمن ایران معاصر هم بسیار ممنونیم که چندی پیش در فضای مجازی مجالی فراهم کرد تا مستقیم و بی‌واسطه با اهالی شعر ارتباطی داشته باشیم و روند و کارنامه وزن دنیا را توضیح دهیم و تبیین کنیم. جدا از این عزیزان، ممنون رئوف عاشوری عزیز هم هستیم که خاصه در شماره‌های ابتدایی مجله به عنوان دبیر تحریریه زحمت زیادی کشید و حالا هم البته این زحمت بر دوش سجاد گودرزی است. خلاصه که از تمام دوستانی که مقطعی یا مداوم به ما یاری می‌دهند سپاسگزاریم و قدردان همگیشان هستیم.

شعرها

تنهایی

تنهایی

محمود بهرامی

سی و پنجمین تیغ توی تنم

سی و پنجمین تیغ توی تنم

اندیشه فولادوند

ظلم، چاقوی تیز آخته‌ای‌ست روی مردم کشیده کبّاده

ظلم، چاقوی تیز آخته‌ای‌ست روی مردم کشیده کبّاده

پوریا سوری

سه شعر از میثم مهر نیا

سه شعر از میثم مهر نیا

میثم مهرنیا