بازنشر نتیجه جمع‌خوانی و تحلیل 10 شعر برگزیده احمد شاملو


در جدال با خاموشی


در جدال با خاموشی

در نود و ششمین سال‌روز تولد احمد شاملو، شاعر، پژوهشگر و از دبیران کانون نویسندگان ایران، سراغ بازنشر جمع‌خوانی و تحلیل 10 شعر برگزیده او رفتیم که در شماره چهارم نشریه وزن دنیا در دی‌ماه 98 منتشر شده‌است.

در این شماره از نشریه وزن دنیا که با تیتر "در جدال با خاموشی" به چاپ رسیده‌، آمده‌است که: "از بیست شاعر و منتقد جامعه‌ای آماری ساختیم و کوشیدیم جریان‌ها و نسل‌ها و سلیقه‌های مختلف در این داوری سهمی داشته باشند. پرسش این بود که از منظر آنان 10 شعر برتر کارنامه‌ی بامداد کدامند و از آن‌جا که اکثرشان ترتیب کیفی را در انتخاب‌های دهگانه‌شان مد نظر قرار نداده بودند، برگزیده‌ها شعرهایی شدند که آرای بیشتری در این فهرست‌ها از آن خود ساخته بودند."

منصور اوجی، سیدعلی صالحی، بهزاد خواجات، گروس عبدالملکیان، مهدی صمدانی، بهاره رضایی، شهریار وقفی‌پور، ضیاءالدین خالقی، علیرضا آبیز، محمد آزرم، کیوان نریمانی، تقی پورنامداریان، قاسم آهنین‌جان، علی باباچاهی، محمود معتقدی، هرمز علی‌پور، کامران بزرگ‌نیا، مریم حسین‌زاده، شهاب مقربین و روجا چمنکار، بیست منتقد این شماره وزن دنیا، ده شعر منتخب شاملو را از نگاه خود ارائه کردند که نتیجه نهایی این آرا به شرح زیر است:

"1- شبانه/مرا توبي سببي، 2-مرگ ناصري، 3-ماهي، 4-عقوبت، 5-در آستانه، 6-سرود ابراهيم در آتش، 7-فصل ديگر، 8-عشق عمومي، 9-هنوز در فکر آن کلاغ‌ام، 10-مرثيه"

در ادامه، تحلیلی بر شعرهای برگزیده شاملو با عنوان "هنوز در فکر آن بامدادم" به قلم "علی مسعودی‌نیا" آمده‌است که در بخش موخره آن می‌خوانیم: "در میان ده شعر برگزیده و در میان اکثر انتخابهایی که آرای کمتری داشتند، چند نکتهی قابل تأمل میتوان یافت. نکتهی مهم نخست آنکه با توجه به این برآیند، شاید اگر کسانی که فقط خوانندگان شعر شاملو هستند و دستی در سرایش و نقد ندارند در این انتخاب مشارکت داشتند، این فهرست تغییر شگرف و عجیبی را تجربه نمیکرد. اکثر شعرها همان هستند که سطری یا تکهای از آن شهرتی همگانی دارند و هنوز آشکارا یا در دل، تکرار و زمزمه میشوند. آیا این را نباید پیروزی شاملو در رسیدن به شعری تلقی کرد که هم از نظر فنی و معنایی مخاطب فرهیخته را اقناع میکند و هم از منظر نوعی زیباییشناسی عمومی هر خوانندهای را با هر سطح سوادی محظوظ میدارد؟"

و در ادامه آمده‌است: "نکتهی چهارم و آخر شاید ما را به یک نتیجهگیری حیاتی در شعر شاملو برساند: بهترینهای شاملو به شهادت این سیاهه آن شعرهایی هستند که توأمان رنگی از تغزل و اندیشهورزی و تعهد دارند. تغزل در عین تعهد و تفلسف. یعنی کاریزمای شعر را گفتمان غنایی میسازد و خواننده را جذب آن میکند؛ بعد از یک تعبیر شخصی به یک تعبیر انسانی و اگزیستانسیال میرسد و در آخر با ساختار قدرت وارد چالش و کلنجار میشود؛ و چه آموزهای مهمتر و خوشتر از این؟"

احمد شاملو در 21 آذرماه 1304 متولد و در تاریخ 2 مرداد 1379 در امامزاده طاهر کرج به خاک سپرده‌شد.

1400/9/21